HAZİRAN AYI ENFLASYONU

• Enflasyonun yükseliş trendini koruyor.
• Merkez Bankası’nın enflasyon beklentilerini çıpalayacak adımlar atması hayati önem taşıyor.

2022 Haziran ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de %4,95, Yİ-ÜFE’de %6,77 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %78,62, yurt içi üretici fiyatlarında %138,31olmuştur.

Haziran’da en yüksek artış doğalgazda, en yüksek düşüş taze sebzede

Bilindiği gibi, TUİK geçen aydan itibaren mal ve hizmet kalemleri fiyatlarını ve bölgesel enflasyon verilerini paylaşmayı bırakmış, onun yerine grup bazında fiyat endekslerini yayınlama başlamıştır. Buna göre TÜFE’de Haziran ayında fiyatlarda en yüksek artış gösteren ürünler %24,80 ile doğalgaz, %24,55 ile alkollü içecekler, %21,88 akaryakıt ve motor yağları, en fazla düşüş gösteren ürünler ise %24,85 ile taze sebze, %4,18 ile yumurta, %3,42 ile veri işleme ekipmanları veya bilgisayar ve %3,02 ile taze meyve olmuştur.

Sebze-meyve ve giyim gruplarının enflasyon artışını sınırlayıcı etki yaptığı, buna karşılık başta akaryakıt, elektrik ve gaz olmak üzere yüksek fiyat artışlarının Haziran ayında da devam ettiği görülmektedir.

TÜİK ve İTO yıllık enflasyonu giyim ve konut grubunda ayrışıyor

TÜİK’e göre yıllık enflasyon kirada %22, giyimde %26,9, kadın giyiminde %17, veri işleme ekipmanlarında %25,35 düzeyindedir. İstanbul Ticaret Odası tarafından 1960’lı yıllardan bu yana izlenen geçinme endeksi artışları TUİK ile özellikle giyim ve konut grubu fiyatları kaynaklı olarak ayrışmaya başlamıştır.

Ana gruplar itibariyle enflasyon oranı

TÜFE ve Yİ-ÜFE makası açılmaya devam ediyor

Sanayi malları fiyat artışlarını yansıtan Yİ-ÜFE’nin aylık %6,77, yıllık %138,31 oranlarında artması maliyet enflasyonun da güçlü kaldığını ve ÜFE-TÜFE makasının açılmaya devam ettiğini göstermektedir. ÜFE’de aylık fiyat artışları akaryakıtta %25, ham petrol ve doğal gazda %11, yıllık fiyat artışı ham petrol ve doğal gazda %264 ve %297, sanayi elektriği ve gazında %369 düzeyindedir.

Temennimiz emtia fiyatlarındaki küresel gerilemenin devam etmesi

Yaz döneminde meyve ve sebze fiyatlarıyla mevsimsel düşüş yaşansa da enflasyonun yıl sonuna kadar yükseliş trendini koruyacağı görülmektedir. Aralık ayından itibaren baz etkisiyle düşüş beklenmesine rağmen döviz kuru ve küresel enerji fiyatlarının belirleyici olduğu açıktır. Temennimiz küresel resesyon endişesiyle başlayan emtia fiyatlarında gerilemenin devam etmesidir.

Ücretler artırılmalı ancak istihdam üzerindeki vergi yükü de düşürülmeli

Hayat pahalılığı karşısında ücretlerde artışın zaruri hale geldiğini biliyoruz. Diğer taraftan asgari ücret artışının ücret-enflasyon kısır döngüsüne yol açmaması için istihdam üzerindeki vergi yükünü azaltacak yeni önlemler, özellikle işgücü maliyetleri yüksek olan sektörlerde istihdam teşviklerinin artırılması da gereklidir. 

Merkez Bankası enflasyon raporunda gerçekçi öngörülerde bulunmalı

Enflasyonla mücadelede en önemli konu olan beklentilerin çıpalanması artık hayati önem kazanmıştır. Merkez Bankamız ay sonunda açıklayacağı enflasyon raporunda gerçekçi tahmin ve öngörülerde bulunmalı, enflasyon beklentilerini çıpalayacak döviz kuru, faiz oranı, kredi arzı, temel girdi maliyetleri gibi göstergeleri tartışmaya açmalıdır.